stalag 17 فیلم خوبی است اما درباره لامپ سوال دارم

بازداشتگاه 17 فیلم خوبی است . ده سال زود تر از فرار بزرگ ساخته شده و اکثر  المان هایی که در فرار بزرگ میبینیم در بازداشتگاه 17 وجود دارد . و چون بیلی وایلدر آن را ساخته طبیعتا با یک فیلم قصه گو مواجهیم .

اما در باره لامپ نکته جالبی کشف کردم . همه معتقدند که  William Holden  جاسوس است. اما حقیقت چیز دیگری است . William Holden به دنبال  کشف راز نحوه جاسوسی جاسوس اصلی است  که سایه چراغ (وقتی چراغ به سیم خود گره زده شده است یعنی پیامی وجود دارد)  را روی دیوار میبیند و به آن مشکوک میشود. در نمای بعد برمیگردد و به چراغ در حال تکان خوردن نگاه میکند. اما سوال

منبع نوری که سایه ی چراغ را ایجاد میکند کجاست ؟ نور چراغ دیگری است یا نور طبیعی ؟

بلافاصله William Holden  را میبینم که به چراغ نگاه میکند / در پشت چراغ هیچ منبع نوری نیست .  و جالب اینکه منبع نور در این نما در محل سایه ی چراغ  نمای قبل است چرا که سایه ی سر شخصیت روی ستون تخت افتاده .

 

زمانی وجود داشت که ساخت یک فیلم کمدی جنگی به عنوان یک ریسک و جسارت محسوب می شد. در اوایل دهه 1950 که زخم ناشی از جنگ جهانی دوم هنوز وجود داشت و آمریکا در کره گرفتار شده بود، به نظر نمی رسید که جنگ موضوع جالب و بامزه ای باشد. چه کسی بهتر از بیلی وایلدر میتواند از این روند عبور کند و باوجود نگرانی و مخالفت برخی از مدیران استودیو آن را به نمایش درآورد. غرایز وایلدر همانطور مثل همیشه درست از آب درآمد. بازداشگاه 17 چنان محبوب بود که نه تنها در باکس آفیس شکست نخورد بلکه به سریالهای تلویزیونی نیز راه پیدا کرد.

می توان استدلال کرد که تنها تعداد کمی از کارگردانان قرن بیستم دارای استعداد و ذوق بیشتری از بیلی وایلدر بوده اند.( که می توان از چارلی چاپلین و اسپیلبرگ نام برد.) . وایلدر یهودی اهل سیسیلی که در اوایل دهه 1930 برای نجات از دست نازیهای به آمریکا فرار کرده بود، یکی از مشهورترین کارگردانان هالیود شد که از قرار معلوم ژانری وجود نداشت که او نتواند آن را به تسخیر خود درآورد. از فیلم غرامت مضاعف او به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ژانر نوار نام برده میشود. فیلم بلوار سانست به عنوان نگاه دقیق به درون هالیود محسوب میشود و برخی اعتقاد دارند که فیلم بعضی ها داغشو دوست دارن بهترین کمدی تاریخ سینماست. فیلم بازداشتگاه 17 از جنبه دیالوگهای هوشمندانه ، بازیگری سطح بالا و داستان سرگرم کننده آن محصولی از وایلدر است. فیلم بگونه ای عناصر مختلف ماهرانه ای درهم تنیده است که هواداران فیلم برای سالها استدلال میکردند که با درامی جنگی با لایه هایی از کمدی مواجه هستند یا اینکه با فیلمی کمدی با لایه هایی دراماتیک مواجه اند. در هرصورت صحنه های خنده دار و صمیمی زیادی در فیلم وجود دارد و خیلی ها احساس میکنند یکی از دقیقترین بازنمایی ها از رفتار و اخلاق نگهبانان در ارودگاههای آلمانی در جنگ جهانی دوم برای همیشه به نمایش درآمده است.

تمام اتفاقات فیلم در اردوگاه اسیرهای جنگ جهانی دوم اتفاق می افتد. ما با تعدادی از اسیرها آشنا میشویم: سفتون ( ویلیام هولدن)، متصدی غرغروی فروشگاه بازار سیاه در اردوگاه ، پرایس(پیتر گریوز) افسر خوشتیپ ، که مسئول نگهداری زندانیان است، هوفی( ریچارد اردمن) رئیس آسایشگاه، انیمال ( رابرت استروس) که نسبت به بتی گرابل و بهترین دوستش عقده دارد ، هری شاپیرو ( هاروی لمبک) و جویی ( رابینسون استون) که بخاطر حادثه ای دارای لکنت زبان می باشد. در این فیلم همچنین شخصیتهایی آلمانی وجود دارند ، از جمله کول ون اشربچ ( اوتو پریمینگر) بی رحم و سنگدل و دستیار به ظاهر مهربانش سگت شولز (سیگ رامن).

فرار از زندان موضوع مشترک در فیلم های اردوگاه های جنگ جهانی دوم می باشد، و فیلم بازداشتگاه 17 از این امر مستثنا نیست. اما اشخاص این فیلم با یک چالش روبرو هستند: مهم نیست که چقدر آنها نقشه فرار را به دقت طراحی کنند چراکه آلمانی ها یکقدم از آنها جلو هستند و نقشه آنها شکست میخورد. درک این نکته که در میان آنها یک نفر جاسوس است غیرقابل انکار است. در ابتدا زندانیان سفتون را که به نظر یک فرصت طلب و فرد منزوی است و با شولتز و همکارانش خیلی صمیمی است، به جاسوسی متهم میکنند. سفتون جاسوس واقعی را پیدا میکند ولی مشکلی که دارد این است که : چگونه، چه وقتی و به چه کسی حقیقت را نشان دهد و اینکه اگر او حقیقت را گفت آیا کسی باور میکند؟؟

فیلم به خوبی به دو قسمت مجزا تقسیم شده است، هر دو قسمت بخوبی توسط وایلدر اداره شده اند. در نیمه اول یک معما وجود دارد : تماشاگر و زندانیان در تلاش برای تشخیص هویت جاسوس می باشند. انتخاب سفتون به طور واضحی به اصطلاح برای پی نخود سیاه فرستادن ما در نظر گرفته شده است. نیمه دوم فیلم کاوش در اصول اخلاقی می باشد. هنگامی که سفتون هویت جاسوس را میفهمد، چگونه آن اطلاعات را بکار خواهد برد؟ برای پیشرفت و منفعت شخصی؟ برای نجات اسیر آمریکایی؟ و چه زمانی بهترین فرصت فاش کردن حقیقت می باشد؟

بازداشتگاه 17 مانند اکثر فیلمهای بیلی وایلدر بخوبی نوشته شده است و دیالوگهای زیرکانه ای دارد. طنز زیادی در فیلم وجود دارد و در اکثر موارد به مانند فیلم MASH از رابرت آلتمن، طنز درون مسایل جدی عجین شده است، از این رو بیجا و بی مورد بکار گرفته نشده است. مورد استثنای احتمالی در این فیلم اظهارات عاشقانه در رقص کریسمس بین انیمال و شاپیرو می باشد و این سکانس غیر استادانه به نظر میرسد.

بازیگران ، بخوبی ایفای نقش می کنند چرا که برای هریک از آنها لحظات خوبی در فیلم وجود دارد. رابرت استروس برای ایفای زیبای نقش انیمال نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل شد.( البته جایزه را نبرد). ویلیام هولدن در نقش سفتون که جالبترین شخصیت در فیلم می باشد برنده بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. ( تنها باری در طول دوران بازیگریش که برنده این جایزه شد.) جالب توجه است که هولدن انتخاب اول وایلدر برای نقش سفتون نبود ولی با عدم حضور چارلی هستون این نقش به هولدن واگذار شد.

شاید جالبترین انتخاب بازیگر برای فیلم اتو پریمینگر بود که کارگردان فیلم هایی مانند Laura و Anatomy of a Murder بود. وایلدر احساس میکرد که هیبت و وقار پریمینگر برای نقش فرمانده نازی خیلی مناسب است. البته این فیلم اولین باری نبود که پریمینگر در آن بازی میکرد ولی بهترین بازی او در دوران بازیگریش بود. ظاهرا ناسازگار زیادی بین وایلدر کارگردان و پریمینگر بازیگر وجود نداشت.

بازداشتگاه 17 باوجود اینکه اغلب از فیلمهای " کم اهمیت" وایلدر محسوب میشود ، یک اثر کلاسیک خوب است و یک مثال است از اینکه چگونه یک کارگردان حرفه ای میتواند اجزای بسیاری را به یک کل عملی تبدیل کند. تنها تعداد کمی از فیلم سازان جسارت نمایش کمدی وطنز دراردوگاه های جنگ جهانی دوم را داشته اند، ( بخصوص در زمانی کمتر از 10 سال بعد از وجود این ارودگاه ها) و تعداد کمتری موفق بوده اند. شما چه بخواهید بخندید، به حماقت جنگ یا هوس رانی یا شجاعت در جنگ فکر کنید یا اینکه بوسیله یک داستان چند بعدی با شخصیتهایی که بخوبی پرورش یافته اند سرگرم شوید، بازداشتگاه 17 آنچه بدنبال آن هستید را به شما عرضه میکند. فیلم های جنگی بسیاری ادعا دارند که آنها می توانند جذاب باشد حتی "برای افرادی که به ژانر جنگی علاقه ندارند" ، اما بازداشتگاه 17 مصداق کامل این عبارت است.