به یاد مانوئل د اولیویرا

 

 

متاسفانه تو روند در گذشت فیلمسازها و بازیگرهای بزرگ سینما تو فروردین ماه امسال هم یکی دیگه ازین بزرگان درگذشت.

«مانوئل دی اولیویرا» 106 ساله، کارگردان نامدار پرتغالی، پس از ۸۰ سال فعالیت هنری سینمایی چشم از جهان فروبست و دولت پرتغال نیز در واکنش به از دست دادن این چهره تاثیرگذار هنری خود، سه روز عزای عمومی اعلام کرده است.

کارگردانی که کار خود را با ساخت مستند کوتاه و صامت «کار در کارخانه دورو» در سال 1931 میلادی آغاز کرد و پس از هشت دهه فعالیت سینمایی در واپسین روزهای عمرش همچنان به کار خود ادامه می‌داد.

«مانوئل دی اولیویرا» سال 1908 در در پورتو متولد شد. درست زمانی که دیر زمانی از تولد سینمای صامت نگذشته بود ولی خبری از فیلم‌های بلند سینمایی نبود.

او خود نیز در سن 23 سالگی کار خود را با سینمای صامت آغاز کرد ولی اولین فیلم بلند سینمایی خود را 11 سال بعد در سال 1942 با نام «آنیکی بوبو» ساخت، اگرچه طی این سال‌ها نیز بیکار ننشسته و حداقل 5 پروژه مستند دیگر را در کارنامه کاری خود به ثبت رساند.

«مانوئل»، حدود دو دهه فعالیت خود در عرصه سینما را به حداقل رساند و تنها به ساخت چند سریال کوتاه تلویزیونی و همچنین چند مستند و فیلم کوتاه بسنده کرد، البته این فیلمساز پرتغالی در کنار فیلمسازی در عرصه ورزشی نیز بسیار موفق بود و در این زمینه جوایزی نیز به دست آورد.

او 21 سال بعد در آغاز دهه 60 زندگی‌اش فیلم سینمایی «وسوسه مسیح» را ساخت.

او این روند فیلم‌سازی خود (وقفه زمانی زیاد بین آثار بلند سینمایی) را تا نیم قرن ادامه داد و سپس شیوهٔ خود را تغییر داد و تصمیم گرفت هر سال یک فیلم بلند بسازد. برخی دلیل کم‌کاری وی در دوره اولیه فعالیتش را فشارهای ناشی از دیکتاتوری سالازار در پرتغال و جریان مستمر فیلمسازی او در دوره دوم فعالیتش را متأثر از همکاری با پائولو برانکو می‌دانند.«اولیویرا» از سال 1990 به بعد تقریباً هر سال یک فیلم ساخت.

او طی این سال‌ها شش بار در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن شرکت کرد که در این میان 5 بار نامزد دریافت نخل طلا و یک بار در سال 1999 برای فیلم «نامه» برنده جایزه ویژه هیئت داوران شد.وی آخرین بار سال 2010 با فیلم «مورد عجیب آنجلیکا» بود.

«اولیویرا» طی 80 سال فعالیت سینمایی‌اش، جوایز بی شماری دیگری را در این عرصه از آن خود کرد که از جمله آنها می‌توان به جایزه دوربین برلیناله از جشنواره فیلم برلین، جوایز نخل طلای افتخاری، هیئت داوران، فیپرشی و کلیسای جهانی از جشنواره فیلم کن، جایزه یک عمر دستاورد سینمایی جوایز فیلم اروپا، یوزپلنگ افتخاری از جشنواره فیلم لوکارنو، جایزه آکیرا کوروساوا از جشنواره فیلم توکیو، شیر طلای افتخاری و جایزه ویژه هیئت داوران از جشنواره فیلم ونیز اشاره کرد.

او تا لحظه حیاتش با تنها همسرش زندگی میکرد.