آنچه در همایش «حقوق و سینما» گذشت

این همایش، همایشی بود که ما باید راه می انداختیم

حیف که انجمن علمی دانشکده ی حقوق دانشگاه تهران از ما حواسش جمع تر بود

نکته ی قابل توجه این بود که تمامی حاضرین داشتن از این موضوع ابراز خرسندی میکردن که بعد از گذشتن 6 ماه از دعواهایی که برای انحالا خانه ی سینما انجام شده، یه گروه دانشجو بودن که تونستن طرفین دعوا رو دور یه میز جمع کنن و به حرف زدن با هم دعوت کنن

کاری که خیلی از مسئولین سینمایی کشور تو این 6 ماه نخواستن یا نتونستن انجام بدن

باید به این موضوع معتقد بشیم که

«ما دانشجو ها میتونیم کارهای بزرگی بکنیم»

(اینم بگم که هنوز نمیدونم تو این دعوا حق با کیه ولی خودم با چشای خودم سفسطه و استفاده از «من قال» به جای «ما قال» رو از هر دو طرف دیدم)

نخستین همایش تخصصی حقوق و سینما، ـ 30 اردیبهشت ماه ـ در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و با حضور سه تن از اساتید دانشگاهی و هم‌چنین جمعی از سینماگران برگزار شد که طی آن برخی از سینماگران در میزگردی مباحث حقوقی مربوط به انحلال خانه سینما را مورد ارزیابی قرار دادند.

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در ابتدای نخستین همایش تخصصی حقوق و سینما، دکتر خیرالله پروین عضو هیات علمی دانشگاه تهران، دکتر هادی وحید عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و هم‌چنین دکتر سید بشیر حسینی عضو هیات علمی دانشکده صدا و سیما درباره‌ی مباحث حقوقی در سینما سخنرانی کردند.

در ادامه‌ی این همایش، جواد طوسی قاضی دادگستری و منتقد سینمایی نیز ساز و کار نظارت دولت بر فعالیت‌ها و اصناف سینمایی و هم‌چنین منوچهر محمدی تهیه‌کننده سینما به بررسی تشکل‌های صنفی سینمایی پرداختند.

به گزارش ایسنا، پس از سخنرانی حاضران، میزگردی پیرامون ابعاد حقوقی انحلال خانه سینما با حضور محمدمهدی عسگرپور مدیرعامل خانه سینما، جلال خندان وکیل خانه سینما، مسعود اطیابی سینماگر و عضو هیات ساماندهی صنوف سینمایی و به جای محسن‌زاده (مدیر کل حقوقی وزارت ارشاد ) نمایندگان او، محمد ضاربیان و لادن وحیدی حضور داشتند.

در این میزگرد، محمدمهدی عسگرپور با طرح این سوال که چگونه پس از مدت‌ها دوستان در وزارت ارشاد متوجه غیرقانونی بودن تشکیلات خانه سینما شده‌اند، گفت: معتقدم وضعیت به وجود آمده برای خانه سینما به هیچ وجه به دلیل مسائل حقوقی آن نیست. این وضعیت از زمانی آغاز شد که ما مباحث مربوط به امنیت شغلی و هم‌چنین بررسی عملکرد معاون سینمایی را در خانه سینما مطرح کردیم. پس از آن بود که دوستان ایشان مباحث حقوقی که امروز مطرح می‌کنند را مطرح کردند.

وی ادامه داد: یکی از نکاتی که در بحث التزام به قانون اساسی در اساسنامه خانه سینما مطرح شده بود را نیز باید توضیح دهم. در اساسنامه ابتدایی خانه سینما، افراد به عضویت این نهاد درمی‌آمدند اما در هنگام اصلاح اساسنامه این صنف‌ها بودند که به عضویت خانه سینما درآمدند. بنابراین طبیعی است که التزام به قانون اساسی برای یک صنف، غیرطبیعی است. اما در عین حال باید یادآور شوم که التزام به قانون اساسی در اساسنامه تک تک اصناف آمده است.

این کارگردان سینما هم‌چنین در قسمتی از سخنانش به موضوع همکاری وزارت ارشاد با اتحادیه تهیه‌کنندگان اشاره و عنوان کرد: چگونه ممکن است دوستانی که مباحث حقوقی را از سوی وزارت ارشاد و درباره‌ی خانه سینما مطرح می‌کنند، اکنون به راحتی با اتحادیه 2 که هنوز مجوز ندارد کار می‌کنند و حتی برخی از وظایف خودشان را نیز به آن اتحادیه بدون مجوز محول کرده‌اند؟

در ادامه‌ی این میزگرد مسعود اطیابی با بیان این‌که من خود عضوی از خانه سینما هستم، اظهار کرد: من علاقه‌مند به بقا و تشکیل قدرتمند و دوباره خانه سینما هستم؛ چرا که می‌دانم آن مکان منشأ خدمات بسیاری برای سینمای ایران بوده است اما معتقدم خانه سینما نقایص و غفلت‌هایی را هم موجب شده است که بارها در طول سال‌های اخیر به آن اشاره شده و فکر می‌کنم اگر امروز یا فردا به این نواقص رسیدگی نشود ما در آینده با 10 هزار عضو، دیگر نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم.

وی سپس با طرح این پرسش که خانه سینما یک نهاد صنفی است یا یک موسسه‌ی فرهنگی هنری، گفت: من چندین‌بار تا کنون چنین سوالی را مطرح کرده‌ام و فکر می‌کنم پاسخ به این سوال می‌تواند، بسیار مهم باشد.

این تهیه‌کننده و کارگردان سینما با اذعان به این‌که تغییرات در اساسنامه خانه سینما در سال‌های گذشته غیرقانونی بوده است، بیان کرد: در سال‌های گذشته تغییرات بسیار زیادی در اساسنامه خانه سینما انجام شده و معتقدم این کار کاملا غیرقانونی انجام شده است.

اطیابی هم‌چنین در هنگام پی‌گیری مباحث حقوقی مربوط به تشکیل خانه سینما، درباره‌ی این‌که مسوولین خانه سینما یا وزارت ارشاد در تاسیس این نهاد تخلف کرده‌اند، عنوان کرد: معتقدم تخلف صدور مجوز از سوی وزارت ارشاد انجام شده است. متاسفانه در زمان تشکیل، صادرکننده مجوز و هیات موسس، هردو آقای انوار بودند.

وی در عین حال گفت: نمی‌دانم این موضوع از نظر حقوقی می‌تواند اشکال داشته باشد یا خیر، اما از نظر بنده این وزارت ارشاد بوده است که در هنگام تشکیل خانه سینما تخلف کرده است. اما در هر صورت به نظرم و با توجه به آنچه که دیده‌ام به استناد تخلف در ثبت اساسنامه، وزارت ارشاد می‌تواند همان‌طور که خانه سینما را ثبت کرد، منحل هم کند.

این عضو کمیته ساماندهی صنوف سینمایی در بخش پایانی سخنانش تصریح کرد: از نظر من، ما به اصناف نیاز زیادی داریم و آرزوی من استقرار اصناف در چارچوب خانه سینماست. اما چارچوبی که در آینده برای آن حرف و حدیثی نباشد. هم‌چنین همین جا باید بگویم قرار نیست همیشه حرف من به کرسی بنشیند. اگر در آینده حرف همکارانم مانند آقای عسگرپور به کرسی نشست از صمیم قلب خوشحال می‌شوم و حتی اگر موافق هم نباشم آنها را همراهی خواهم کرد.

به گزارش ایسنا، حیدری معاون مدیرکل حقوقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم ضمن اشاره به مواد قانونی که وزارت ارشاد طی آن خانه سینما را منحل اعلام کرده است، گفت: ما در این‌جا به پیش‌زمینه‌های اختلافات میان ارشاد و خانه سینما کار نداریم، بلکه مباحثمان تنها مباحث حقوقی است. ما معتقدیم که خانه سینما در ابتدا بدون تصویب اساسنامه در شورای فرهنگ عمومی و بدون اخذ مجوزهای لازم به ثبت رسیده است. بنابراین می‌توان طبق قانون انحلال موسسات فرهنگی فاقد مجوز، آن را منحل کرد.

وی هم‌چنین در بخشی از این میزگرد در هنگامی که خندان - وکیل خانه سینما - نامه‌ای از فخرالدین انوار - معاون سینمایی وقت در هنگام تشکیل خانه سینما - به عنوان مجوز ثبت خانه سینما در اداره ثبت شرکت‌ها نشان داد، تصریح کرد: آن چیزی که آقای خندان نشان دادند تنها یک نامه‌ی اداری است و نامه دلیلی بر مجوز نیست. مرجع صدور مجوز، هیات نظارت در وزارت ارشاد است و اگر آقای انوار هم این کار را انجام داده است، تخلف صورت گرفته و دلیلی بر مجوز نیست. برای ثبت موسسات فرهنگی و هنری در اداره ثبت شرکت‌ها مجوز وزارت ارشاد نیاز است که مجوز خانه سینما از سوی وزارت ارشاد صادر نشده است.

در ادامه، خندان به انتشار آگهی روزنامه رسمی تاسیس خانه سینما و هم‌چنین مصوبات هیات وزیران درباره‌ی خانه سینما اشاره کرد که حیدری پاسخ داد: روزنامه‌ی رسمی روزانه هزاران آگهی را منتشر می‌کند و نمی‌تواند مرجعی برای اثبات ثبت قانونی یک مکان باشد.

به گزارش ایسنا، ضاربیان - یکی دیگر از نمایندگان مدیرکل حقوقی وزارت ارشاد - هم با بیان این‌که تغییرات متعدد اساسنامه خانه سینما غیرقانونی بوده است، اظهار کرد: ما در ابتدا تغییرات اساسنامه خانه سینما را به شعبه 37 دادگاه مجتمع صدر به جهت غیرقانونی بودن آن ارسال کردیم و خواستار بازگرداندن اساسنامه به اساسنامه‌ی سال 67 شدیم. در همین مقطع به جهت دفاع محکم در دادگاه، از ثبت شرکت‌ها استعلام کردیم و خواهان بررسی اسناد و مدارک ثبت خانه سینما شدیم که در انتها متوجه شدیم ثبت خانه سینما بر اساس اساسنامه‌ای که در سال 66 توسط شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسیده، انجام نشده است. پس از آن شکایتمان را از دادگاه پس گرفته و طبق قانون ابطال موسسات فرهنگی و هنری بدون ثبت اقدام کردیم.

وی تصریح کرد: ما در تمام این مدت بحثمان این بوده است که می‌گوییم اگر خانه سینما مجوز ثبت قانونی دارد آن را به ما نشان دهید اما تا کنون مجوزی به ما نشان داده نشده است.

پس از این سخنان ضاربیان، خندان وکیل خانه سینما نامه‌ای از فخرالدین انوار نشان داد که طی آن تایید مجوز ثبت خانه سینما در اداره ثبت شرکت‌ها صادر شده بود.

خندان با نشان دادن این نامه گفت: طبق این نامه به شماره 15/2086 به تاریخ 72/10/5 که آقای انوار به اداره کل ثبت شرکت‌ها زده‌اند اعلام کرده‌اند که بر اساس تصویب اساسنامه خانه سینما در شورای فرهنگ عمومی و به استناد ماده 17 و 22 قانون اهداف و وظایف وزارت ارشاد، خانه سینما قابل ثبت است که در ضمیمه، تصویر اساسنامه خانه سینما نیز الصاق شده بود. اداره ثبت شرکت‌ها نیز بر همین اساس خانه سینما را ثبت و آگهی ثبت خانه سینما نیز در روزنامه رسمی کشور منتشر می‌کند.

وی افزود: اگر یک مرجع رسمی نامه‌ای را صادر کند نمی‌تواند خودش آن را ابطال کند و باید مرجع صالحه‌ای این کار را انجام دهد. هم‌چنین باید بگویم اگر ارشاد به چنین چیزی معترض است ابتدا باید در دادگاه‌های صالحه خواستار ابطال ثبت و مجوز وزارت ارشاد شود.

خندان در پایان سخنانش و در پاسخ به نماینده وزارت ارشاد که می‌گفت نامه‌ی وزارتخانه دلیلی بر مجوز ثبت نیست، اظهار کرد: شکل اسناد و عناوین آن هیچ‌گونه تاثیری در مفاد ندارد و این در قانون مدنی هم تصریح شده است. ضمن آن‌که باید بگویم این‌که گفته شد آقای انوار می‌تواند به عنوان صادرکننده و مجری عمل کند، می‌گویم که هیچ قانونی وجود ندارد که فرد را از این کار منع کند.

در پایان این میزگرد، دکتر هادی وحید ـ‌ عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ـ که در جلسه حاضر بود، با اشاره به این مبحث که گفته می‌شود در آن زمان آقای انوار آیا می‌توانسته نامه‌ی تشکیل خانه سینما را خطاب به اداره ثبت شرکت‌ها امضا کند یا نه؟ گفت: ما در حقوق عمومی، اصلی به نام ظهور حال داریم که می‌گوید مردم (ارباب رجوع) موظف به تحقیق درباره‌ی صلاحیت فرد صادرکننده‌ی مجوز و نامه‌های مختلف نیست. همین که صادرکننده در فضای عمومی مورد تایید قرار گرفته باشد مردم می‌توانند به صدور مجوز توسط او اعتماد کنند.

وی همچنین درباره‌ی این‌که آیا آقای انوار می‌توانسته است خود به عنوان مجری و مسوول در هر دو بخش نامه‌هایی را امضا کند؟ با لحنی طنزگونه گفت: ما در سال‌های قبل در دانشکده حقوق همکاری داشتیم که در عین حال رییس دانشکده هم بود. او گاهی به عنوان استاد دانشگاه به رییس دانشگاه نامه می‌نوشت و درخواست مرخصی می‌کرد و خودش هم به عنوان رییس دانشکده، مجوز مرخصی را امضا نمی‌کرد! البته در مواقعی هم امضا می‌کرد. در واقع این‌که مجری و مسوول یک نفر باشد، هیچ مشکل قانونی را ایجاد نمی‌کند.

به گزارش ایسنا، در این نشست هنرمندانی چون ابراهیم مختاری، محمدرضا مویینی، فرهاد توحیدی، کامران ملکی، محمد سریر، جعفر صانعی‌مقدم، قاسم قلی‌پور، ژیلا اپکچی، مصطفی خرقه‌پوش، محسن‌ خان‌جهانی، مصطفی احمدی، فرزانه شبانی،حسین ایری و... حضور داشتند.

کپی از ایسنا

شکورم