موفق ترین عکاس دوره ی قاجار/آنتوان سوروگین

آنتوان سوروگین یک عکاس اصالتا روس – درواقع دورگه ی گرجی و ارمنی - بود که در تهران متولد شد و عمده ی فعالیت عکاسی او در ایران دوران قاجار به ثبت رسیده است. آنتوان سوروگین به مدت شصت سال عکس هایی خارق العاده از گوشه و کنار ایران ، افراد و مکان ها و رویدادهای گوناگون گرفت؛ مجموعه ای خارق العاده با بیش از هفت هزار شیشه ی عکس! که به اصطلاح امروزی، می توان آن ها را "لایف استایل دوران قاجار" نام گذاشت :)

  
او عکس های بی نظیری  از دربار قاجار ، حرمسراها، مساجد و ... گرفت. همچنین پرتره های تاثیرگذار او از افراد و اقشار مختلف جامعه ی آن روز ایران میراثی بسیار ارزشمندبرای هنر عکاسی و تاریخ ایران  محسوب می­ شود. پرتره هایی که به نظر من واقعا بی نظیر هستند و چند نمونه از آن ها را در زیر می بینید.

(نکته ی جالبی که به نظرم می آید، این است که در آن دوران، برای گرفتن این عکس ها با دوربین های آنالوگ، به دلیل ضعیف بودن ماده ی حساس به نور،گاهی سوژه ها باید 5 دقیقه یا 15 دقیقه یا حتی بیش تر ثابت و بدون حرکت می ماندند تا عکاس بتواند عکسی را از آنان بگیرد... :) )

اما دو ضربه ی مهلک و جبران ناپذیر سبب نابودی بخش اعظم مجموعه ی گران بهای عکس های آنتوان شد. یکی حادثه ی بمبگذاری در کنار عکاس خانه ی آنتوان خان در جریان مشروطه – گویا به دلیل اینکه آنتوان خان از طرفداران مشروطه بود- که بیش از 5000 شیشه عکس بر اثر آن از بین رفت و تنها 2000 شیشه سالم باقی ماند و دیگری توقیف باقی شیشه ها توسط رژیم پهلوی در دوران رضا شاه پهلوی بود. البته تنها دختر سوروگین، ماری، که در واپسین سال‌های عمر آنتوان خان عکاسخانه را اداره می‌کرد توانست ۶۹۶  قطعه از شیشه‌ها را از طریق دوستی با محمدرضا پهلوی (ولیعهد وقت) از توقیف در آورد.

این شیشه‌ها و شماری از عکس‌های کار سوروگین بعد از مرگ او و تعطیل شدن عکاسخانه‌اش به کلیسای پروتستان امریکائی تهران منتقل شد. و در سال ۱۹۵۱این آثار در اختیار موسسه اسمیتسونیندر شهر واشنگتن قرار گرفت و اکنون در گالری هنر فریراست. همچنین یکصد و شصت و هشت قطعه از عکسهای او نیز در میان مجموعه عکس‌های یک دیپلمات هلندی به موزه ملی نژادشناسی شهر لیدن هدیه شده که مورد مطالعه و معرفی قرار گرفته‌است.