عکاس: جوزف کودلکا

برنامه معرفیِ چند عکّاس معروف است در چند پُست. این قسمت اوّل است.

Josef Koudelka

به خاطر عکس‌های مستندش دوستش دارم. به خاطر این که خودش را جای سوژه قرار نمی‌دهد. حسّ عکس‌ها، حسّ ناظری‌ست که از کنار سوژه قدم می‌زند و لحظه‌ای-تصویری در ذهنش ثبت می‌شود. بدون تکلّف. خواستم عکس‌های کمتری انتخاب کنم ولی نشد.

اگر روی هر عکس تأمّل نمی‌کنید عکس‌ها را حیف نکنید!

 1/12

 

2/12

3/12

4/12

5/12

6/12

7/12

8/12

9/12

10/12

11/12

12/12

ژوزف کودلکا در سال 1938 در کشور چکسلواکی، دیده به جهان گشود. عکاسی را با ثبت تصاویری ازخانواده و محیط اطرافش بوسیله یک دوربین قطع متوسط ۶×۶ در سال 1950 آغاز کرد. او از دانشگاه فنی، صنعتی شهر پراگ در سال 1961 بورسیه تحصیلی دریافت نمود و همزمان در همان سال، اولین نمایشگاه عکس خود را نیز برپا کرد. بعدها کارش را به عنوان مهندس هوانوردی در شهر پراگ و براتیسلاوا ادامه داد و همزمان به عکاسی از کولی ها و تئاتر در شهر پراگ چکسلواکی پرداخت. در این زمان عکس های او از تئاتر که با یک دوربین رولیفلکس ثبت می شد در نشریه تئاتر چاپ می شد و کودلکا بابت آنها حق التالیف دریافت می کرد. در سال 1967، او عکاسی را به عنوان حرفه تمام وقت خود انتخاب نمود. سال بعد، هنگامی که تنها دو روز از بازگشتش از سفر به رومانی به منظور کار بر روی پروژه کولی ها گذشته بود، در آگوست 1968، شوروی سابق به پراگ حمله کرد و دوربین او شاهد این وقایع بود. در آن زمان نگاتیوهای او بصورت قاچاقی از پراگ خارج می شد و در اختیار آژانس عکس مگنوم قرار می گرفت و از ترس آسیب رسانیدن ماموران شوروی به خود و خانواده اش عکس های این واقعه را با نام ساختگی P. P (Prague Photographer) در ساندی تایمز منتشر می کرد که عکس هایش سمبل دراماتیک ترین لحظات این جنگ گردید. در سال1969 برای همان عکس ها، به عنوان عکاس ناشناس، مدال طلای رابرت کاپا به او اهدا گردید. در سال 1970، کودلکا به عنوان پناهجوی سیاسی مجبور به ترک کشور چکسلواکی شد و بعد از گذشت زمانی کوتاه، به آژانس عکس مگنوم ملحق شد و بیش از یک دهه در آنجا فعالیت کرد. هنری کارتیه برسون، عکاس شهیر فرانسوی، از حامیان پروپاقرص کودلکا در زمان کارش بود. ژوزف کودلکا در سال 1987 به تبعیت فرانسه درآمد و به این ترتیب قادر به بازگشت به کشور چکسلواکی گردید، پس از آن در فرانسه و پراگ اقامت گزید و به مستند نگاری در اروپا ادامه داد. او در سال 1975 موفق به انتشار اولین کتاب عکسش با عنوان کولی ها شد و در 1988 دومین کتابش را با عنوان تبعید به چاپ رساند، مجموعه مثلث سیاه حاصل مستند نگاری او در بازگشت به سرزمین ویران شده اش است. از سال 1986 به بعد شروع به عکاسی با یک دوربین پانورامیک نمود و حاصل آن را در سال 1999 در کتابی با عنوان هرج و مرج به چاپ رساند. او در این سالها بیش از 12 جلد کتاب به چاپ رساند که از میان آنها می توان به کتاب نگاهی به گذشته (2006) اشاره کرد. در نگاهی گذرا به آثار کودلکا، در می یابیم که درعکسهای موخر او همان مشخصاتی وجود دارد که در عکسهای اولیه اش دیده می شود، مرگ و آئین های مذهبی و فرهنگی از دلبستگی های خاص کودلکا است. وی در عکس هایش از رومانی، به نکات بسیار ریزی از زندگی روزمره کولی های آنجا توجه نموده است و به طور کلی برای ارزشهای انسانی اهمیت زیادی قائل است. کودلکا در طول عمر هنری خود جوائز متعددی را کسب نموده است که از این میان می توان به جایزه بزرگ نادار در سال 1978، جایزه بزرگ عکاسی در سال 1989، جایزه بزرگ کارتیه برسون در سال 1991 و جایزه بزرگ عکاسی بنیاد هاسلبلاد در سال 1992، اشاره کرد. مجموعه هایی ارزشمند از کارهای او در موزه هنرهای مدرن و مرکز بین المللی عکاسی در نیویورک، گالری هایوارد در لندن و بسیاری دیگر از موزه ها و گالری های معتبر در سراسر دنیا نگهداری می شوند.